Na czym polega propozycja zmian w prawie medialnym?
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przedstawiło projekt nowej ustawy medialnej, mającej wdrożyć rozporządzenie UE 2024/1083 dotyczące usług medialnych. W polskiej wersji regulacji znalazła się jednak propozycja zakazania jednostkom samorządu terytorialnego (JST) prowadzenia działalności wydawniczej. Pomysł ten budzi wiele kontrowersji, przede wszystkim dlatego, że może naruszać zasady wolności mediów zapisane w polskiej Konstytucji.
Konstytucja RP gwarantuje wolność prasy i zakazuje cenzury prewencyjnej. Co więcej, obowiązujące prawo prasowe jednoznacznie określa, że wydawcami mediów mogą być nie tylko osoby fizyczne czy komercyjne podmioty, ale także organy państwowe i samorządowe. Tym samym obecne przepisy wspierają działalność informacyjną JST, pozwalając na dostarczanie mieszkańcom wartościowych treści.
Samorządy a prawo do mediów – co mówi Konstytucja?
Zgodnie z Konstytucją RP, prawo do wolności prasy przysługuje wszystkim, w tym także instytucjom publicznym, takim jak samorządy. Ustawa o prawie prasowym precyzuje, że każdy podmiot – w tym jednostki samorządu terytorialnego – ma prawo prowadzić działalność wydawniczą. Unia Metropolii Polskich podkreśla, że zaproponowane zmiany w prawie są sprzeczne z tą zasadą, ograniczając konstytucyjne kompetencje JST.
Rolą mediów samorządowych jest nie tylko informowanie mieszkańców o działaniach władz lokalnych, ale także budowanie transparentności i zaufania do instytucji publicznych. Odbieranie JST prawa do prowadzenia własnych mediów byłoby nie tylko naruszeniem przepisów, ale także poważnym ciosem w funkcjonowanie demokratycznych mechanizmów na poziomie lokalnym.
Prasa samorządowa – kluczowy element informacji lokalnej
Prasa samorządowa odgrywa nieocenioną rolę w życiu lokalnych społeczności. Dostarcza mieszkańcom informacji na temat działań JST, wydarzeń lokalnych oraz dostępnych programów i usług. W wielu przypadkach jest jedynym źródłem wiedzy na temat takich inicjatyw, jak:
- oferty kulturalne i sportowe,
- działania w zakresie pomocy społecznej,
- programy zdrowotne, np. szczepienia czy badania profilaktyczne,
- działania kryzysowe, np. ostrzeżenia o zagrożeniach naturalnych.
W czasach szerzących się fake newsów media samorządowe stanowią wiarygodne źródło informacji. Dla wielu mieszkańców, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach, to właśnie prasa samorządowa jest jedyną formą dostępu do rzetelnych wiadomości.
Czy prasa samorządowa to konkurencja dla prywatnych mediów?
Zwolennicy ograniczenia działalności prasy samorządowej argumentują, że media te konkurują z komercyjnymi wydawcami, osłabiając ich pozycję na rynku. Analiza rynku medialnego pokazuje jednak, że prasa samorządowa nie stanowi realnej konkurencji dla mediów prywatnych. Dlaczego?
- Nie działa w celach komercyjnych – Media samorządowe nie rywalizują o reklamodawców ani subskrybentów, skupiając się na dostarczaniu informacji mieszkańcom.
- Funkcjonuje w innym obszarze – Głównym celem prasy samorządowej jest informowanie o działaniach JST, a nie komercyjna działalność wydawnicza.
- Kryzys mediów prywatnych nie wynika z działalności JST – Problemy prasy niezależnej mają swoje źródło w globalnych zmianach na rynku medialnym, takich jak rozwój internetu czy odpływ reklam do mediów społecznościowych.
Ograniczanie działalności mediów samorządowych nie rozwiąże problemów komercyjnych wydawnictw, ale z pewnością negatywnie wpłynie na mieszkańców, którzy utracą dostęp do istotnych informacji.
Czego możemy się spodziewać po wprowadzeniu zmian?
Wprowadzenie zakazu wydawania prasy przez jednostki samorządowe może mieć daleko idące konsekwencje. Przede wszystkim, mieszkańcy stracą dostęp do lokalnych informacji, szczególnie w mniejszych miejscowościach. Zmniejszy się również transparentność działań władz lokalnych, co może prowadzić do osłabienia zaufania społecznego. Co więcej, w trudnych sytuacjach, takich jak klęski żywiołowe, mieszkańcy mogą być pozbawieni rzetelnych informacji dotyczących bezpieczeństwa.
Unia Metropolii Polskich zwraca uwagę, że likwidacja prasy samorządowej wpłynie negatywnie na lokalne społeczności, ograniczając ich prawo do informacji i edukacji.
Dowiedz się więcej na temat inicjatyw Unii Metropolii Polskich
Unia Metropolii Polskich apeluje metropolie.pl/artykul/ump-w-sprawie-zalozen-do-tzw-ustawy-medialnej o przemyślenie konsekwencji proponowanych zmian w prawie medialnym. Prasa samorządowa jest nie tylko narzędziem informacyjnym, ale również ważnym elementem budowania więzi między mieszkańcami a władzami lokalnymi. Jej likwidacja oznaczałaby utratę dostępu do wielu istotnych informacji, które wpływają na codzienne życie społeczności.
Zachęcamy do śledzenia działań Unii Metropolii Polskich, aby być na bieżąco z kluczowymi tematami dotyczącymi samorządności i demokracji lokalnej. Razem możemy zadbać o przyszłość naszych lokalnych społeczności!
