Zwijanie blach – coś więcej, niż walcowanie

Stopień swobody mniej

Jeśli potraktować walcowanie tylko jako proces mający zmniejszy grubość blachy, to wówczas zwijanie blach trzeba uznać za trudniejsze. Nie chodzi w nim tylko o zmianę grubości, czyli zmianę kształtu niejako w dwóch wymiarach, ale też o zmianę przestrzennej organizacji – stworzenie trójwymiarowej struktury. Wiąże się to z eliminacją dodatkowego stopnia swobody i wymusza lepsze, bardziej precyzyjne i przewidywalne orientowanie materiału w celu ograniczenia strat.

Zaplanowanie takiej realizacji jest tym trudniejsze, że wymaga uwzględnienia w obliczeniach także sprężystości materiału, różnej przecież dla poszczególnych stopów i grubości. Jest to konieczne, aby po zwinięciu można było w określony sposób wykorzystać partię detali. Gdyby zwiniętą blachę należało później dodatkowo doginać lub “na siłę” łączyć z innymi elementami, mogłoby to doprowadzić do powstania naprężeń o wartościach granicznych.

Planowe naprężenia materiału

Każdy proces obróbki lokalnie lub całościowo wprowadza w materiale dodatkowe naprężenia, ale w procesie zwijania blach są one szczególnie wyraźne. Co więcej, należy założyć, że przynajmniej część z nich zostanie wprowadzona w sposób trwały, to znaczy że nie ustąpią one nawet w gotowym produkcie. Jest to spore wyzwanie, ponieważ w zależności od zastosowań poszczególnych elementów tolerancja tego rodzaju naprężeń może być ograniczona.

Istotne jest, aby na podstawie wiedzy i doświadczenia umieć określić, jakie są dopuszczalne promienie gięcia przy danej średnicy blachy z określonego stopu. W pewnych przypadkach może to wymagań wprowadzenia krótkiej serii próbnej.

Powiązanie z innymi procesami obróbki

Rzadko zwijanie blach będzie jedynym procesem do przeprowadzenia. Należy pamiętać o tym, że później takie zwinięte arkusze mogą być obrabiane na różne sposoby. Ma to duże znaczenie, ponieważ późniejsze zagospodarowanie elementu może wpłynąć na to, jakie parametry walcowania i zwijania będą dopuszczalne choćby ze wspomniane przed chwilą generowanie naprężeń w obrębie materiału.

Zwijanie blach musi być prowadzone z uwzględnieniem charakterystyki procesów następujących później. To powoduje, że choć z pozoru nie ma w tym niczego trudnego, to w praktyce zwijanie blach będzie jednym z bardziej wymagających procesów obróbki.