Międzynarodowy Dzień Romów - jaka jest historia tej społeczności?

8 kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Romów. Ich historię w pigułce przybliża Michał Dąbrowski:

Choć historia tej społeczności sięga XV wieku, to wiemy o niej stosunkowo niewiele. Romowie do Europy dotarli w średniowieczu przez Bałkany, ale wywodzą się z Półwyspu Indyjskiego, który opuścili około V wieku naszej ery. Słowo "cygan", czy "gypsy" nie ma pejoratywnego zabarwienia i nie jest obraźliwe, jednak używanie go w innych, stereotypowych znaczeniach może zostać odebrane jako nietakt.

Dzisiaj społeczność polskich Romów wydaje się w dużej mierze zasymilowana. Gdzieniegdzie, na pograniczu ze Słowacją, natrafić można na ich osady. Liczbę polskich Romów szacuje się na około 20 tysięcy. W naszym kraju działa też wiele stowarzyszeń kultury romskiej. 

~ Michał Dąbrowski, historyk

Dzień obchodów upamiętnia pierwsze spotkanie przedstawicieli Romów  z 25 państw, które odbyło się 8 kwietnia 1971 roku pod Londynem. Podczas pierwszego Światowego Kongresu Romów ustalono flagę i hymn. Dzisiaj  Obchody Dnia Romów obchodzone są na całym świecie i organizowane są na  na szczeblu międzynarodowym  i krajowym. Obchody są okazją do poszerzenia wiedzy o społeczności romskiej przez społeczeństwa większościowe.

Romowie mieszkają w Polsce, są polskimi obywatelami, ewentualnie obywatelami innych krajów Unii Europejskiej. Wielu z nich żyje jednak w warunkach trudniejszych niż pozostali obywatele. Przez dekady państwo nie zauważało Romów, bo łatwiej było ich nie widzieć, przymykać oko na wykluczenie, jakiego doświadczali, niż rozwiązywać problemy, wspierać w normalnym życiu i jednocześnie tworzyć szansę na utrzymanie i rozwój unikatowej romskiej kultury. A taka droga zawsze więcej kosztuje. Dopiero lata 90. to początek myślenia o prawie Romów do edukacji. Wraz z XXI wiekiem zaczęto zaś projekt integracji i wyrównywania szans. Sytuacja mniejszości romskiej w Polsce zaczęła się stopniowo poprawiać dzięki aktywności licznych organizacji romskich, ale i funkcjonowaniem kolejnych edycji rządowego Programu integracji społeczności romskiej w Polsce. Jego celem jest lepsza integracja społeczna Romów nie poprzez doraźną pomoc, lecz wypracowanie mechanizmów, które trwale poprawią sytuację społeczno-ekonomiczną tej społeczności – przez wsparcie edukacji, rozwoju romskiej kultury i języka romani, aktywizację zawodową, ochronę zdrowia i dobrą sytuację mieszkaniową.

~ rpo.gov.pl

W związku z Międzynarodowym Dniem Romów, Rzecznik Praw Obywatelskich,  Adam Bodnar weźmie udział w webinarium "Formy zamieszkania. Własnym głosem o sobie". Debata będzie tłumaczona na polski język migowy oraz język rumuński. Można oglądać ją na Facebooku 8 kwietnia 2021 o godz. 18:00. Celem spotkania będzie dyskusja na temat tymczasowych form zamieszkiwania z perspektywy doświadczenia przymusowego przemieszczania się Romów oraz konieczności dostosowywania się do nowych warunków życia. Omówiony zostanie temat samowolnego osadnictwa i nomadyzmu.