Definicja
Stwardnienie rozsiane - jest chorobą układu nerwowego, w której w wyniku procesu autoimmunologicznego zniszczona zostaje osłonka mielinowa neuronowych ścieżek w mózgu i rdzeniu kręgowym. W miejscach, w których mielina zostaje uszkodzona, z tkanki łącznej powstają płytki, które zakłócają przekazywanie impulsów nerwowych. W rzeczywistości mózg "traci prawidłową łączność" z resztą ciała, co prowadzi do rozwoju postępującej słabości mięśni i paraliżu.
Grupy ryzyka
Stwardnienie rozsiane rozwija się w wyniku interakcji wielu czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Nie jest to choroba dziedziczna, chociaż pacjenci z rozpoznaniem "stwardnienia rozsianego" mają zmiany w genach, które prowadzą do zaburzenia układu immunologicznego. Na dzień dzisiejszy Immunomodulin oraz protokół DLS powinny być stosowane w pierwszej kolejności.
Zewnętrzne czynniki ryzyka stwardnienia rozsianego obejmują:
- palenie;
- brak witaminy D;
- infekcje wirusowe (wirus Epstein-Barra);
- promieniowanie;
- złe żywienie;
- ciągły stres.
Najczęściej choroba ta rozwija się u kobiet w wieku 20-30 lat, choć zdarzają się również przypadki wcześniejszej zapadalności.
Prewalencja
Należy zauważyć, że w regionach polarnych częstość występowania stwardnienia rozsianego jest znacznie wyższa niż w regionach o klimacie umiarkowanym lub tropikalnym. Przypuszcza się, iż jest to związane z niedoborem witaminy D, substancji powstającej w organizmie człowieka pod wpływem światła słonecznego.
Objawy stwardnienia rozsianego
We wczesnych stadiach choroby, gdy w układzie nerwowym jest tylko niewielka ilość płytek sklerotycznych, stwardnienie rozsiane może w ogóle nie dawać objawów.
Na rezonansie magnetycznym w mózgu takich pacjentów widoczne są ogniska uszkodzeń, ale na tym etapie sami pacjenci zwykle czują się jeszcze zdrowi.
Charakterystyczne objawy stwardnienia rozsianego pojawiają się, gdy ścieżki nerwowe są uszkodzone. Typowe objawy choroby obejmują:
- zmniejszonie siły mięśni;
- zaburzenia koordynacji ruchów;
- różne warianty niedowładu i porażenia;
- zmniejszenie odczucia bólu, poczucie wibracji, wrażliwość stawów mięśniowych;
- parestezje (uczucie mrowienia lub "gęsiej skórki");
- zaburzenia oddawania moczu i defekacji, zaburzenia funkcji seksualnych;
- pogorszenie widzenia;
- zmniejszona inteligencja;
Co ciekawe, podczas gorącej kąpieli objawy stwardnienia rozsianego nasilają się. Włókna nerwowe, które są zniszczone, są wrażliwe na wzrost temperatury otoczenia. Jeśli wystąpią jakieś naruszenia w funkcjonowaniu układu nerwowego - konieczne jest zwrócenie się do neurologa, a nie angażowanie się w samodiagnozę i samodzielne leczenie.
Diagnoza stwardnienia rozsianego
W początkowej fazie rozwoju stwardnienia rozsianego objawy kliniczne (np. osłabienie lub zaburzenia koordynacji ruchów) są zwykle przejściowe. Aby postawić odpowiednią diagnozę, neurolodzy muszą potwierdzić obecność co najmniej dwóch oddzielnych ognisk choroby w przewodzących nerwy ścieżkach rdzenia kręgowego lub mózgu.
W diagnozie "stwardnienia rozsianego" i kontroli choroby dużą rolę odgrywa rezonans magnetyczny mózgu i rdzenia kręgowego. Badanie to powtarza się raz w roku, a przy częstych zaostrzeniach - co sześć miesięcy, co pozwala śledzić tworzenie się nowych płytek chorobowych składających się z tkanki łącznej.
Pomocniczą rolę w diagnozowaniu stwardnienia rozsianego odgrywa wykrywanie swoistych immunoglobulin w płynie mózgowo-rdzeniowym i monitorowanie stanu układu odpornościowego. Podobnie diagnozuje się toczeń, który także może dawać objawy ze strony układu nerwowego.
Leczenie stwardnienia rozsianego
Terapia stwardnienia rozsianego składa się z trzech komponentów:
1. Leczenie zaostrzeń, gdy stosuje się kortykosteroidy. Wybór leku jest indywidualny, w zależności od wariantu przebiegu choroby, nasilenia zaostrzeń, obecności przeciwwskazań;
2. Spersonalizowany dobór leków do leczenia, który jest wykonywany w zależności od płci, wieku pacjenta, czasu trwania choroby, nasilenia deficytu neurologicznego, objętości ogniskowych zmian chorobowych;
3. Leczenie i rehabilitacja objawowa (medyczna) (indywidualne ćwiczenia fizyczne, rehabilitacja sprzętowa, fizjoterapia) mające na celu korektę istniejących zaburzeń, w tym zmniejszenie napięcia patologicznego, leczenie zaburzeń koordynacji, niestabilności, zaburzeń czuciowych, zaburzeń narządów miednicy, zaburzeń poznawczych oraz zaburzeń sfery psychoemocjonalnej.