Nowe ustawy regulujące rynek pracy {ROZMOWA]

Nowe przepisy zastąpią obowiązującą od 2004 roku ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która w ciągu 21 lat była nowelizowana ponad 200 razy. Skala dotychczasowych zmian i tempo rozwoju rynku pracy sprawiły, że konieczne było opracowanie nowego aktu prawnego – dostosowanego do współczesnych realiów i potrzeb pracodawców oraz osób poszukujących pracy.

Nowa ustawa po 21 latach

Od czerwca 2025 roku zaczęły obowiązywać nowe przepisy, które gruntownie zmieniły zasady funkcjonowania urzędów pracy oraz zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Po ponad dwudziestu latach funkcjonowania poprzedniej ustawy, która była nowelizowana ponad dwieście razy, ustawodawca zdecydował się na radykalny krok – przygotowanie dwóch zupełnie nowych ustaw. Jedna z nich reguluje instytucje rynku pracy i status bezrobotnego, druga natomiast porządkuje procedury związane z zatrudnianiem obcokrajowców. Te zmiany nie są jedynie formalne – mają istotne znaczenie dla milionów obywateli, pracodawców i samych urzędów.

 

Ministerstwo doszło do wniosku, że aby pójść z duchem czasu i nadążyć ze zmianami, które zachodzą na rynku pracy, trzeba po prostu tą ustawę napisać na nowo.

- Przemysław Karczyński, Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie

Najważniejsze zmiany dla osób bezrobotnych

Najbardziej zauważalna zmiana dla osób bezrobotnych to możliwość rejestracji w urzędzie pracy według miejsca zamieszkania, a nie zameldowania. To pozornie drobna korekta, ale w praktyce usuwa poważne bariery. Jak zaznacza Przemek Karczyński, ekspert rynku pracy, teraz można się rejestrować w urzędzie pracy zgodnym z miejscem zamieszkania, a nie zameldowania.. 

Od 1 czerwca osoba bezrobotna może zarejestrować się w urzędzie pracy według miejsca zamieszkania, a nie zameldowania.

- Przemysław Karczyński, Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie

Dotychczas wiele osób zmuszonych było do dojazdów lub rezygnacji ze wsparcia z powodu nieaktualnych meldunków. Nowe prawo wychodzi naprzeciw tym problemom.

Ułatwienia kontaktu i rejestracji

Wprowadzony został też trzyletni limit posiadania statusu osoby bezrobotnej. Po jego upływie, trzeba odczekać 90 dni przed ponowną rejestracją. Karczyński zauważa, że status osoby bezrobotnej będzie obowiązywał maksymalnie trzy lata. Po tym czasie trzeba odczekać 90 dni, by ponownie zarejestrować się w urzędzie. Ograniczenie to ma zapobiec sytuacjom, w których status bezrobotnego był wykorzystywany bez faktycznej gotowości do podjęcia pracy.

Zmiany dotyczą również grupy, która do tej pory była wykluczona z rejestracji – mowa o rolnikach. Jak podkreśla Karczyński, wprowadza się nowość, że będą mogli się zarejestrować rolnicy... poprzednie przepisy blokowały możliwość rejestracji rolników. Teraz będą mogli skorzystać z doradztwa, szkoleń czy staży.

Rolnicy będą mogli się rejestrować i korzystać z tych form wsparcia co osoby bezrobotne.

- Przemysław Karczyński, Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie

Innym novum jest zmieniony model kontaktu z urzędem. Zamiast sztywnych terminów, osoba bezrobotna musi kontaktować się z urzędem co najmniej raz na 90 dni. W praktyce oznacza to większą elastyczność, a jednocześnie mobilizację do utrzymywania relacji z urzędem. Jak tłumaczy ekspert, osoba bezrobotna musi utrzymywać kontakt z urzędem pracy co najmniej raz na 90 dni, pracownicy będą podejmować próbę kontaktu raz na 30 dni.

Nie będzie już obowiązkowego stawiennictwa w urzędzie – osoba bezrobotna musi jedynie utrzymywać kontakt co najmniej raz na 90 dni.

- Przemysław Karczyński, Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie

 

Zmieniły się także zasady przyznawania zasiłków. Zniknął dotychczasowy próg 80% zasiłku dla osób z krótkim stażem. Od teraz otrzymują one 100% kwoty bazowej. Osoby ze stażem przekraczającym 20 lat mogą liczyć nawet na 120% standardowego świadczenia. W praktyce oznacza to od 1230 do 1880 zł netto miesięcznie, w zależności od stażu pracy i okresu pobierania zasiłku.

Zatrudnianie cudzoziemców. Uproszczenia i nowe zasady

Zmiany nie ominęły też zatrudniania cudzoziemców. Nowa ustawa wprowadziła istotne uproszczenia dla obywateli sześciu krajów – m.in. Ukrainy i Gruzji. Pracodawcy nie muszą już uzyskiwać informacji starosty, co znacznie przyspiesza procedury. 

 

Pracodawcy nie muszą już ubiegać się o informację starosty, skraca to proces zatrudniania.

- Przemysław Karczyński, Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie

 

Jednocześnie starostowie mogą teraz okresowo blokować zatrudnianie cudzoziemców w zawodach szczególnie narażonych na bezrobocie.

Cała procedura została zdigitalizowana. Oświadczenia o zamiarze zatrudnienia składane są wyłącznie elektronicznie. Kary za nielegalne zatrudnianie wynoszą od 3 do 50 tysięcy złotych dla pracodawców, oraz minimum 1 tysiąc zł dla zatrudnianych bez zezwolenia cudzoziemców.

Nowością jest również możliwość założenia konta indywidualnego online, z którego można kontaktować się z urzędem i składać wnioski bez konieczności wizyty osobistej. 

Można założyć sobie konto indywidualne online i na podstawie tego konta załatwiać różne sprawy.

- Przemysław Karczyński, Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie

 

Zachęcamy do przesłuchania pełnej rozmowy. Znajdziecie tam więcej szczegółów i praktycznych informacji o nadchodzących zmianach.

Skala zmian jest ogromna, a ich pełne efekty będzie można ocenić dopiero po kilku miesiącach. 

To będzie wymagało kilku miesięcy obserwacji, żeby zobaczyć, jak ta zmiana wygląda.

- Przemysław Karczyński, Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie

 

 Niewątpliwie jednak ustawodawca wykonał duży krok w stronę modernizacji rynku pracy i dostosowania go do współczesnych realiów.