Nie tylko leki. Farmaceuta o swojej misji, odpowiedzialności i zmianach po pandemii [ROZMOWA]

Farmaceuta to zawód z misją, nie tylko alternatywa dla medycyny

W społeczeństwie wciąż pokutuje stereotyp, że farmacja to wybór "z konieczności" – dla tych, którym nie udało się dostać na medycynę. Jednak rzeczywistość pokazuje, że farmaceuta to zawód wymagający ogromnej wiedzy, odpowiedzialności i pasji. Takim właśnie farmaceutą jest mgr Karol Natzel, który dzieli się swoim doświadczeniem i spojrzeniem na zawód, który pełni z dumą.

Zawsze marzyłem, żeby studiować farmację. To była decyzja podjęta z pełną świadomością. Studiowanie botaniki czy farmakognozji sprawiło, że zacząłem inaczej patrzeć na świat, nie widziałem już zwykłych roślin, ale konkretne gatunki o właściwościach leczniczych.

- Karol Natzel, farmaceuta

Farmacja to kierunek wymagający – pięcioipółletnie studia zakończone obowiązkowym stażem, ogrom materiału do opanowania i odpowiedzialność, która spoczywa na absolwentach.

W świetle ustawy o zawodzie farmaceuty, farmaceutą może nazywać się wyłącznie osoba z tytułem magistra farmacji. W aptekach oprócz farmaceutów pracują także technicy farmaceutyczni – wykwalifikowani specjaliści po szkole policealnej i odbytym dwuletnim stażu – oraz pomoc apteczna. Jednak to farmaceuta – magister farmacji – odpowiada za całościowy nadzór nad funkcjonowaniem apteki i wydawaniem leków.

Każde wydanie leku, zwłaszcza na receptę, musi być przez nas skontrolowane. Nie chodzi tylko o zgodność z receptą, ale także o bezpieczeństwo pacjenta.

- Karol Natzel, farmaceuta

Specjalizacje i ustawiczne kształcenie

Farmaceuci mają obowiązek nieustannego podnoszenia kwalifikacji. Co pięć lat muszą uzyskać określoną liczbę punktów edukacyjnych, m.in. przez udział w kursach i specjalizacjach. Możliwości jest wiele:

• farmacja apteczna,
• farmacja szpitalna,
• farmacja przemysłowa (tworzenie leków, kosmetyków, suplementów),
• farmacja kliniczna (współpraca z zespołami szpitalnymi, optymalizacja terapii pacjentów).

Farmaceuta to więcej niż sprzedawca leków

Naszą rolą nie jest tylko wydawanie leków zza lady. Musimy dbać o dostępność preparatów, przewidywać zapotrzebowanie, a nawet wykonywać leki recepturowe np. maści bez konserwantów dla alergików.

- Karol Natzel, farmaceuta

Farmaceuci mają też wpływ na obniżenie kosztów leczenia – proponując zamienniki leków, dzięki czemu pacjenci chętniej realizują recepty, co poprawia skuteczność terapii.

Braki leków – skąd się biorą?

Często pacjenci pytają, dlaczego niektórych leków brakuje.

To złożony problem, czasem brakuje substancji czynnych (API), czasem zawodzi łańcuch dostaw, szczególnie z Chin, jak pokazała pandemia. Zdarza się, że mimo naszych starań nie jesteśmy w stanie zdobyć konkretnego preparatu.

- Karol Natzel, farmaceuta

Tzw. „okienko narkotyczne” czyli leki pod specjalnym nadzorem

W aptekach obowiązują szczególne zasady wydawania leków silnie działających, w tym narkotycznych (np. z wykazu A). Ich wydanie musi odbywać się pod ścisłym nadzorem farmaceuty, zgodnie z dodatkowymi procedurami i kontrolami.

Farmaceuta i empatia – kiedy pacjent się wstydzi

Zdrowie to temat wrażliwy, a wizyta w aptece – zwłaszcza z problemem intymnym – może być stresująca.

Pacjenci często krępują się mówić o swoich dolegliwościach, zwłaszcza stojąc w kolejce. Dlatego w wielu aptekach pojawiły się tzw. pokoje opieki farmaceutycznej – miejsca, gdzie można porozmawiać na osobności i bez stresu.

- Karol Natzel, farmaceuta

Zdarza się, że pacjent prosi o lek „na hemoroidy” czy infekcje grzybicze, szeptem, z wyraźnym zawstydzeniem. Farmaceuci zachowują jednak pełną dyskrecję – obowiązuje ich kodeks etyki i tajemnica zawodowa.

Nie jesteśmy od oceniania, jesteśmy od pomagania.

- Karol Natzel, farmaceuta

Apteka to miejsce pierwszego kontaktu

Farmaceuci bywają pierwszym punktem kontaktu w sytuacjach nagłych. Karol Natzel przytacza jedną z bardziej dramatycznych sytuacji:

 

Do apteki wtargnął mężczyzna z zakrwawioną ręką. Był w szoku. Opatrzyłem go w pokoju opieki farmaceutycznej. Dopiero później, kiedy przyjechała policja, okazało się, że został potrącony przez samochód. Na szczęście trafił w dobre miejsce.

- Karol Natzel, farmaceuta

Pandemia COVID-19 znacząco wpłynęła na rolę farmaceutów w systemie ochrony zdrowia. Od tego czasu mogą oni m.in.:

• szczepić pacjentów (na COVID-19, grypę, pneumokoki, kleszczowe zapalenie mózgu),
• przeprowadzać testy diagnostyczne,
• wystawiać recepty w określonych przypadkach (np. recepty na szczepionki na grypę).
•  

W tym sezonie można było przyjść do apteki, poprosić o szczepienie na grypę i cały proces – recepta, preparat, szczepienie – odbywał się w jednym miejscu.

- Karol Natzel, farmaceuta

To ogromna zmiana, która zwiększyła dostępność profilaktyki i odciążyła przychodnie.

Farmaceuci – niedoceniani bohaterowie codzienności

Z rozmowy z Karolem Natzel wyłania się obraz farmaceuty jako wysoce wykwalifikowanego specjalisty, który nie tylko zna się na lekach, ale też rozumie człowieka, jego potrzeby, obawy i sytuacje życiowe. 

To zawód wymagający empatii, wiedzy, cierpliwości i pasji. Dzięki takim osobom jak pan Karol, apteka przestaje być anonimowym punktem sprzedaży, a staje się miejscem, gdzie można uzyskać realną pomoc.