Środki z subkonta w ZUS można odziedziczyć. Sprawdź, kto może je otrzymać po śmierci ubezpieczonego

Czym jest subkonto w ZUS

Każda osoba objęta ubezpieczeniem emerytalnym ma założone konto w ZUS, a w jego ramach funkcjonuje także tzw. subkonto. Powstaje ono automatycznie po pierwszym zgłoszeniu do ubezpieczeń, na przykład po rozpoczęciu pierwszej pracy.

Od 2014 roku osoby wchodzące po raz pierwszy na rynek pracy mogą zdecydować, czy chcą przystąpić do OFE. Jeśli nie podejmą decyzji w ciągu czterech miesięcy, ich składki w całości trafiają właśnie na subkonto w ZUS.
Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 roku nie mogą być członkami OFE – w ich przypadku subkonto nie jest prowadzone.

Kiedy środki z subkonta trafiają do emerytury

ZUS uwzględnia środki z subkonta w podstawie obliczenia emerytury w momencie, gdy ubezpieczony osiąga wiek emerytalny – 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn. W przypadku osób korzystających z wcześniejszych emerytur środki te są rozliczane w inny sposób, zależnie od rodzaju świadczenia.

Podział środków po śmierci ubezpieczonego

Środki zgromadzone na subkoncie w ZUS podlegają podziałowi w kilku sytuacjach:
– w razie rozwodu lub unieważnienia małżeństwa,
– w przypadku ustania lub ograniczenia wspólności majątkowej,
– po śmierci posiadacza subkonta.

Jeśli zmarły miał współmałżonka, ZUS przekazuje mu połowę środków w ramach tzw. wypłaty transferowej – w zakresie, w jakim były one objęte wspólnością majątkową. ZUS nie przekazuje pieniędzy w formie gotówki – środki są przenoszone na konto emerytalne współmałżonka.

Pozostała część środków trafia do osób wskazanych przez zmarłego lub – jeśli takich wskazań nie ma – wchodzi w skład spadku.

Warto złożyć dyspozycję w ZUS

Każdy posiadacz subkonta może samodzielnie zdecydować, kto po jego śmierci otrzyma zgromadzone środki. Wystarczy złożyć dyspozycję w ZUS – na formularzu UWU – i można ją w dowolnym momencie zmienić.

W oświadczeniu można wskazać dowolną osobę – nie musi to być członek rodziny. Jeśli ubezpieczony nie złoży takiego dokumentu, środki z subkonta zostaną włączone do masy spadkowej i podzielone zgodnie z prawem spadkowym.

Osoby, które rozpoczynają pracę, a nie przystąpiły do OFE, powinny też złożyć w ZUS oświadczenie o stosunkach majątkowych z małżonkiem.

Jak złożyć wniosek o wypłatę środków

Po śmierci osoby posiadającej subkonto w ZUS, urząd informuje wskazane osoby o możliwości złożenia wniosku o wypłatę. Wniosek USS można złożyć:

• osobiście w placówce ZUS,
• pocztą,
• elektronicznie przez portal PUE ZUS lub eZUS.

Wniosek nie jest ograniczony czasowo – można go złożyć w dowolnym momencie.

Nie ma potrzeby korzystania z pośredników. Wzory wszystkich formularzy dostępne są na stronie internetowej zus.pl.

Gdy zmarły był także członkiem OFE

Jeśli osoba zmarła miała zarówno subkonto w ZUS, jak i rachunek w OFE, podział środków rozpoczyna się w funduszu emerytalnym.
OFE ma obowiązek poinformować ZUS o tym, komu przekazało środki. Następnie ZUS dokonuje odpowiedniego podziału środków zgromadzonych na subkoncie.
Jeżeli zmarły nie wskazał osób uprawnionych, zarówno środki z OFE, jak i z subkonta w ZUS wchodzą do spadku.

Wypłata gwarantowana dla bliskich emeryta

Osoby uposażone mogą otrzymać tzw. wypłatę gwarantowaną – jednorazowe świadczenie wypłacane po śmierci emeryta, który przeszedł na tzw. emeryturę docelową po osiągnięciu wieku 65 lat i miał subkonto.

Prawo do wypłaty gwarantowanej przysługuje, jeśli śmierć emeryta nastąpiła w ciągu trzech lat od pierwszej wypłaty emerytury przez ZUS.
Jeśli emeryt nie wskazał osoby uposażonej, świadczenie to przysługuje jego współmałżonkowi – pod warunkiem, że w chwili śmierci pozostawali we wspólności majątkowej. W innych przypadkach środki z wypłaty gwarantowanej trafiają do spadku.

Ile środków wypłaca ZUS z subkont

Jak podaje ZUS, tylko w 2024 roku do Zakładu wpłynęło ponad 100 tysięcy zawiadomień z otwartych funduszy emerytalnych o śmierci członków.
Średnia kwota środków wypłaconych z subkont zmarłych ubezpieczonych wyniosła około 18 tysięcy złotych.