Dziecko samo nie wie, że źle widzi. Jak podejść do korekty wzroku?

Za pomocą wzroku odbieramy ponad 80% informacji o otaczającym nas świecie. Problemy ze wzrokiem przekładają się więc zdecydowanie na jakość życia. Także tych najmłodszych. Niestety wady wzroku u dzieci i młodzieży są coraz częstsze. Według danych Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku w roku szkolnym 2001/2002 odsetek uczniów z wadami wyniósł 23,2%, a w roku szkolnym 2015/2016 już ponad 25%. W okresie 2021/2022 byłe już Ministerstwo Edukacji i Nauki przeprowadziło badania uczniów z klas I-III ze szkół w województwie lubelskim. Odsetek osób z wykrytą wadą wzroku wyniósł 28%. Z czego to wynika?

Często zdarza się tak, że dziecko jeszcze nie mówi, a już trzyma w ręku telefon. I to bardzo blisko oczu. To powoduje też nasilanie się na przykład krótkowzroczności. To jest plaga naszych czasów.

- Emilia Jaśkiewicz-Miłkowska

Kiedy wiadomo, że dziecko potrzebuje okularów?

Według naszego gościa najpierw należy wybrać się do lekarza okulisty, kiedy nasza pociecha nie ma jeszcze skończonego drugiego roku życia. Profilaktycznie. Warto jednak zwrócić się do specjalisty wcześniej, jeśli u niemowlęcia (3-6 miesiąc) rodzic zobaczy niepokojące objawy. Może być to brak wodzenia wzrokiem za przedmiotem czy krótkotrwały zez (uciekanie oka). W starszym wieku, symptomy pogarszającego się widzenia to mrużenie, pocieranie oczu, a nawet niechęć do zabaw związanych z aparatem wzroku (np. różnego rodzaju układankami). Warto pamiętać, że dzieci same nie mają świadomości problemów z jednym ze zmysłów. 

Dzieci potrafią tak dobrze zacisnąć tę swoją akomodację, czyli ostrość wzroku, że bardzo często tego nie wiemy. Stąd wizyta u specjalisty, żeby zakropić dziecko [...]. Dzieci nie wiedzą, że widzą źle. To jest dość istotne. Ono nie wie, jak powinno widzieć [...] Zdarzyło mi się kiedyś, że dziecko pięcio-sześcioletnie po wizycie u specjalisty dostało okulary, założyło je i powiedziało: "mamo, te drzewa mają liście".

- Emilia Jaśkiewicz-Miłkowska

Jeśli najmłodsi nie chcą nosić okularów (m.in. ze względu na dyskomfort fizyczny lub zwykłą niechęć ich zakładania w towarzystwie), alternatywą mogą być soczewki kontaktowe. Emilia Jaśkiewicz-Miłkowska mówi jednak, że najpierw trzeba skonsultować tę opcję ze specjalistą, po dobraniu korekcji okularowej. Należy pamiętać, że nie zawsze soczewki są odpowiednim rozwiązaniem (np. przy zapaleniu spojówek). Takie rozwiązanie wymaga też większej dbałości o higienę ze strony rodziców i samego dziecka. Niedługo w OptiKids będzie dostępna usługa dobrania soczewek z jednoczesną nauką ich zakładania i noszenia. 

Odpowiednio dobrana korekcja (obojętnie czy praktykowana przez okulary, czy soczewki) jest kluczem do łagodzenia problemów wynikających z wady wzroku. Jedna wizyta u optometrysty nie wystarczy. Badania kontrolne są równie ważne. Jak często trzeba odbywać je wraz ze swym dzieckiem?

To też wszystko zależy od wady wzroku, bo jeżeli mamy krótkowzroczność, to przez pierwsze lata obowiązuje konieczność wizyty co pół roku. Natomiast przy dość stabilnej wadzie wystarczająca będzie kontrola raz w roku.

- Emilia Jaśkiewicz-Miłkowska

Jak dobrać oprawki?

Poza odpowiednio dobraną korekcją, najważniejsze jest samopoczucie dziecka. Przy wyborze oprawek opiekunowie muszą pamiętać, że pociecha ma czuć się z okularami swobodnie. Kolorowe, świecące, czy zbudowane z elastycznego tworzywa mogą sprawić większą chęć ich zakładania

Pozwólmy dziecku wybrać okulary, zwłaszcza jeśli są to te pierwsze. [...]  Kiedy dziecko samo je wybierze, to istnieje większa szansa, że jednak będzie chciało nosić. Ja wiem, że czasem rodzicom nie podoba się różowy, fioletowy czy żółty kolor. Ja wiem, że dziecko czasem nie wygląda tak, jak my byśmy sobie tego życzyli, ale to tylko dziecko. Te okulary są tylko na jakiś czas. 

- Emilia Jaśkiewicz-Miłkowska

Duży wybór oprawek jest dostępny w salonie optycznym Optikids, gdzie właściciele gwarantują odpowiednie podejście do najmłodszych. Nie funkcjonuje on w sztywnych ramach, można umówić się telefonicznie (731 666 126) na odpowiednią dla siebie godzinę. Inne możliwości kontaktu oraz więcej informacji można znaleźć w mediach społecznościowych Optikids.

W lokalu przy ulicy Jarosława Dąbrowskiego 9 w Tczewie kończy się remont jednego z pomieszczeń, gdzie w przyszłości rezydować będzie okulista dziecięcy. Z Emilią Jaśkiewicz-Miłkowską rozmawialiśmy m.in. o przyszłości salonu, ale także m.in. o objawach złego widzenia we wczesnych etapach życia czy drodze, jaką należy obrać, aby odpowiednio zatroszczyć się o wzrok dziecka:

Rozmowa: